Wat gebeurt er aan de hemel?
Astrokalender voor een gewone verrekijker - december 2025
Het is de donkerste maand van het jaar en de prachtige wintersterrenbeelden verschijnen aan de avondhemel. Deze maand kent niet veel bijzondere verrekijker-hemel-verschijnselen, maar er zijn altijd enkele samenstanden.
Wo 3 - do 4 dec: Maan bedekt Plejaden
De vrijwel volle maan bedekt de sterrenhoop Plejaden. De fel schijnende maan maakt de zichtbaarheid van de sterrenhoop lastig, maar de helderste leden prikken vast nog door de heldere gloed.
Het daadwerkelijk verdwijnen en verschijnen van de sterren is meer iets om met een telescoop te volgen. De tijdstippen liggen tussen 04.00 en 05.00 uur, niet de fijnste tijd voor de meeste mensen.
Zelf hou ik het op het werpen van een blik op de late woensdagavond. In een verrekijker is dat het mooiste moment om Maan en Plejaden samen in één beeldveld te zien.
Zo 7 december: Mercurius best zichtbaar.
Mercurius heeft deze maand een redelijk gunstige ochtendverschijning. Zoek de planeet tijdens de ochtendschemering laag boven de horizon in het zuidzuid-oosten. Zie de horizonkaart op hemel.waarnemen.com.
Di 9 - Wo 10 dec: Maan nabij Regulus
In de vroege ochtenduren is er een mooie samenstand van de heldere ster Regulus met de Maan. Later, als de zon opkomt, gaat de maan voor Regulus langs, maar dan is het te licht geworden om in met een verrekijker te kunnen volgen.
Di 16 - wo 17 dec: Smalle maansikkel en Mercurius
In de vroege ochtend van woensdag 17 december is er boven de zuidoostelijke horizon een prachtige smalle maansikkel te zien. Ongeveer 13 graden links van de maan kun je de planeet mercurius spotten.
vr 26 dec: samenstand maan - Saturnus
Vanavond is er een mooie gelegenheid om je te excuseren en de kerstdis even te verlaten om buiten een blik te werpen op de wassende maan die Saturnus bezoekt. Beide objecten passen makkelijk in het beeld van een gewone verrekijker. Omdat de maan nog vrij smal is, zal het donkere deel van de maan ook mooi zichtbaar zijn (aardlicht). Neptunus (mag 7,7) staat linksboven Saturnus in de buurt . Deze verre planeet is echter beter te zien als de helder stralende maan niet zo dicht in de buurt staat.
En verder:
Nova T Coronae Borealis
Hou sterrenbeeld Noorderkroon in de gaten! Nog steeds wachten we op het moment dat daar een 'nieuwe ster' - een nova - gaat verschijnen. We hadden gedacht dat het in 2024 zou gebeuren. 2025 is bijna voorbij, dus wordt het toch 2026? Lees meer in dit artikel over Nova T Coronae Borealis.
Tot slot van dit maandoverzicht de maanfasen op een rijtje. Deepsky waarnemingen gaan het best rond nieuwe maan en op avonden bij laatste kwartier en de dagen daarna. Bij eerste kwartier en volle maan stoort de maan tijdens de avonduren.
Bronnen: Sterrengids 2025, Jaarboek sterrenkunde 2025, Sterren en planeten 2025, hemel.waarnemen.com, Stellarium en SkySafari Pro.