Wat gebeurt er aan de hemel?
Met een planetenparade aan de hemel staat februari weer bol van de mooie verrekijkermomenten.
Planeten
Het is weer een prachtige maand wat betreft de zichtbaarheid van de planeten.
Je kunt ze allemaal fijn in de avonduren zien: begin van de maand alle planeten behalve Mercurius; eind van de maand komt Mercurius erbij, maar dan verdwijnen Neptunus en Saturnus in de schemering
Mercurius wordt eind van de maand aan de avondhemel zichtbaar tijdens de schemering.
Venus is een helder baken aan de avondhemel in het westzuidwesten.
In de loop van februari is het mogelijk om met een verrekijker de sikkelvorm van Venus te zien!
Mars schijnt hele nacht als een heldere rood/oranje gekleurde ster. Later op de avond staat Mars hoog aan de hemel.
Jupiter is prima zichtbaar in het sterrenbeeld Stier, 's avond en het eerste deel van de nacht. Het is altijd leuk om te kijken hoeveel maantjes je kunt zien in de verrekijker.
Saturnus is de eerste helft van de maand nog zichtbaar, vroeg op de avond, in de buurt van Venus. Daarna verdwijnt de planeet steeds verder in de avondschemering.
Uranus is de eerste helft van de nacht met een verrekijker zichtbaar in het sterrenbeeld Ram.
Neptunus is begin van de maand vroeg op de avond met zorgvuldig speurwerk in een verrekijker detecteerbaar. Neptunus ziet eruit als een sterretje van magnitude 8. Venus en Saturnus staan in de buurt.
Kometen
We moeten het helaas een poos zonder heldere kometen doen.
Nova T Coronae Borealis
Hou sterrenbeeld Noorderkroon in de gaten! Nog steeds wachten we op het moment dat daar een 'nieuwe ster' - een nova - gaat verschijnen. We hadden gedacht dat het in 2024 zou gebeuren. Wordt het 2025? Lees meer in dit artikel over Nova T Coronae Borealis dat ik heb geschreven.
Astrokalender voor een gewone verrekijker - februari 2025
Za 1 februari: schitterende samenstand Venus - maan - Saturnus
Als het mooi helder is zal het zelfs menig niet-sterrenkijker opvallen: boven de westzuidwestelijke horizon zorgen de maan en Venus en Saturnus voor een schitterende samenstand. Zodra de schemering intreedt kun je het zien. Venus en de maan vallen het meest op, Saturnus staat er rechtsonder.
Pak met je verrekijker Neptunus ook mee!
De Maan en een paar sterretjes wijzen je de weg.
Ma 3 februari: Venus wijst de weg naar Neptunus
Venus staat slechts 4 graden ten noorden van Neptunus en is een prachtig aanknopingspunt om de moeilijk zichtbare planeet te spotten. Let wel, Neptunus ziet er uit als een zwak sterretje maar van magnitude 7,8 en is 100.000 keer zwakker dan Venus. Toch is de verste planeet van ons zonnestelsel met dit kaartje goed te zien met je verrekijker als je hemel donker genoeg is.
Als het je lukt is het een goede start om deze maand alle planeten in het vizier te krijgen!
Do 6 februari: maan bij Jupiter en Hyaden
De maan en Jupiter staan niet ver van elkaar boven de Hyaden, de prachtige sterrengroep in Stier. De hele avond en tot ver in de nacht kun je van dit fraaie stukje hemel genieten.
Zo 9 februari: maan vlakbij Mars
De maan beweegt zeer dicht langs Mars. De oranje/rode planeet is rond 20.00 uur slechts 7 boogminuten verwijderd van de zuidelijke maanrand. Een fraai beeld!
In de bovenste helft van Scandinavië wordt Mars door de maan bedekt.
Wo 12 februari: maan nabij Regulus
De Volle maan kruipt steeds dichter naar de heldere ster Regulus van sterrenbeeld Leeuw. Na middennacht passeert de maan de ster op een ruime graad. Met het blote oog zal de maan Regulus haast overstralen, maar met de verrekijker is het goed te zien.
Wo 12 februari: gunstige stand manen Jupiter
De manen van Jupiter staan allemaal aan één kant van de reuzenplaneet en in de kijker relatief ver weg van het schijfje. Een goed moment om ze allemaal te spotten.
Ma 17 februari: zeldzame stand Jupitermanen
Later op de avond staan de Jupitermanen oostelijk van Jupiter in een volgorde die nogal zeldzaam is: Europa, Ganymedes, Io en Callisto. De omlooptijden van de grote manen van Jupiter vertonen resonanties (vaste verhoudingen) en daardoor zijn bepaalde volgordes zeldzaam of zelfs onmogelijk.
Het is niet zo dat je mond van verbazing open zakt als je dit toevallig aanschouwt, je moet immers maar weten welk puntje wat is. Maar het idee is leuk en je kan het zien in een verrekijker! Kijk vanaf 21.42 uur.
Do 20 - Do 27 februari: alle planeten aan de avondhemel
Deze dagen staan alle planeten ten oosten van de zon en vroeg op de avond boven de horizon. Toch kun je ze niet allemaal zien. Neptunus en Saturnus gaan al onder tijdens de schemering en Mercurius is ook geen makkie. Dit soort planeetstanden zorgen vaak voor onrust in sommige gelederen en voor desinformatie en ophef in de (sociale) media, omdat het zonnestelsel uit evenwicht zou zijn. Wie beter weet, weet dat er niet veel bijzonders aan de hand is.
Tot slot van dit maandoverzicht de maanfasen op een rijtje. Deepsky waarnemingen gaan het best rond nieuwe maan en op avonden bij laatste kwartier en de dagen daarna. Bij eerste kwartier en volle maan stoort de maan tijdens de avonduren.
Bronnen: Sterrengids 2025, Jaarboek sterrenkunde 2025, Sterren en planeten 2025, hemel.waarnemen.com, Stellarium en SkySafari Pro.